In België onstaat een arbeidscontract zodra je begint met een baan waar je voor wordt betaalt, alhoewel werkgevers bijna altijd een geschreven arbeidscontract hebben om de formele werkrelatie te bevestigen.
Vooral als buitenlander zou je moeten vragen om een geschreven contract indien je deze niet automatisch aangeboden krijgt. Het kan voorkomen dat je een kopie van je arbeidscontract nodig hebt indien je aanvraag doet voor een woonvergunning, vooral als je onder een ‘beschermde’ categorie valt, zoals een au pair.
Er zijn drie verschillende soorten arbeidscontracten en het is belangrijk dat je begrijpt welke van toepassing is voor jouw situatie. Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is een contract dat eindigt na een bepaalde vastgestelde periode, zoals zes maanden of een jaar; er zijn contracten voor specifieke opdrachten, en wanneer het werk verricht is voor de opdracht waarvoor je in dienst bent genomen, dan beëindigd de arbeidsovereenkomst; arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd zijn voor ‘permanente’ banen, die alleen beëindigd kunnen worden volgens de voorwaarden van het contract met betrekking tot opzegtermijnen en “ontslag” premies.
Indien je geen geschreven contract ontvangt op de eerste dag van je baan, kun je meestal aannemen dat je een permanente werknemer bent en onderworpen bent aan dezelfde privileges en verplichtingen die andere permanente werknemers ook hebben, afhankelijk van het niveau van de baan en het salaris dat je ontvangt. Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd zijn vaak onderworpen aan restricties, vooral betreffende hoe vaak en onder welke omstandigheden deze vernieuwd kunnen worden of wanneer de baan omgezet moet worden naar een permanente (d.w.z. een contract voor onbepaalde tijd) positie.
Alle arbeidscontracten zijn onderworpen aan nationale arbeidswetten, en verwijzingen naar andere regelgeving, zoals collectieve overeenkomsten, mogen worden gemaakt. Alles in contracten dat in tegenstrijd is met wettelijke bepalingen en in tegenzin is met de werknemer mag worden aangevochten in een arbeidrechtszaak, maar doorgaans ben je toegestaan om een overeenkomst met je werkgever aan te gaan die sommige of al jouw rechten omvat zoals die omschreven zijn in de wet of in een collectieve overeenkomst. Zoals bij alle contracten, dien je exact te weten wat een arbeidscontract bevat voordat je deze ondertekent. De legale bindende versie van een arbeidscontract is doorgaans geschreven in één van de lokale talen (bijvoorbeeld Frans of Vlaams), maar je kunt en moet vragen om een informele vertaling in je eigen taal indien je onzeker bent over bepaalde voorwaarden en bepalingen.