Het sociale zekerheidssysteem (segurança social of caixa) in Portugal wordt beheerd door de staat en is, in principe, toegankelijk voor alle individuen die in Portugal werken, als werknemer of zelfstandige.
Het voorziet voordelen voor gezondheidszorg, ziekte, pensioen, handicap, sterfte en oudere leeftijd, moederschap, vaderschap en adoptie. Zowel de werkgever als werknemer moeten ervoor registreren en bijdragen doen. Vrijwillige registratie kan ook gedaan worden door mensen die niet moeten registreren.
Een werkgever moet de Portugese sociale zekerheid op de hoogte brengen van het begin van tewerkstelling van een werknemer en bijdragen aftrekken van zijn brutosalaris en betalingen doen aan de autoriteiten tegen de vijftiende dag van de volgende maand. Alle verplichte sociale zekerheidsbijdragen zijn aftrekbaar van de belastingen. Sociale zekerheidsbijdragen moeten betaald worden op volgende inkomsten:
De volgende soorten van inkomen worden vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdragen:
De bijdragen van werknemers zijn gebaseerd op hun werkelijk maandelijks inkomen (bijvoorbeeld als er geen plafond is), terwijl bijdragen voor zelfstandigen berekend worden op een bedrag dat tussen 1 en 12 maal het minimumloon is, zoals gekozen door de persoon zelf.
Voor bedrijfsdirecteuren, is er een maandelijkse salarisplafond van 12 maal het Portugese minimumloon (€348.01 in 2002), bijvoorbeeld 12 maal €348.01 = €4,176.12. Echter, zij die ouder zijn dan 55 kunnen kiezen om hun bijdrage te betalen op hun werkelijk brutoloon, als het boven de limiet komt.
De bijdrage varieert volgens je beroep en leeftijd, en of je een werknemer bent of zelfstandige.
Zelfstandigen kunnen kiezen om hun bijdrage te betalen onder het verplichte regime (25.4%) of onder een vergroot regime (32%). De 25.4% is enkel voor verplichte dekking (pensioen, handicap, sterfte en oude leeftijd, moederschap, vaderschap en adoptie) terwijl het 32% tarief de verplichte dekking omvat plus ‘professionele’ ziekte, ziekte subsidies en andere familiale voordelen (berekend volgens de inkomstenbasis).
Deze tarieven zijn van toepassing op maandelijkse basis op een bedrag bepaald door het individu dat gelijk is aan 1 tot 12 maal het Portugese minimumloon (€348.01 in 2002), bijvoorbeeld 12 x €348.01= €4,176.12.
De zelfstandigen kunnen hun bijdrage basis reduceren zonder beperkingen; echter, ze kunnen hun bijdrage basis enkel verhogen met 1 klasse, 1 maal per jaar, indien ze jonger dan 55 zijn. Bijdragen zijn gelimiteerd tot een maximum van 6 maal het minimumloon voor personen die ouder dan 55 zijn.
Portugal heeft wederkerige sociale zekerheidsovereenkomsten met alle EU-landen plus Andorra, Argentinië, Australië, Brazilië, Kaapverdië, Canada, IJsland, Noorwegen, Zwitserland, Turkije, Uruguay, de VSA en Venezuela. Deze overeenkomsten zorgen ervoor dat er in een land rekening gehouden wordt met bijdragen die in een ander land betaald werden.
Werknemers van de bovenstaande landen die in Portugal gaan werken en die hun bijdrage in hun thuisland blijven betalen, zijn vrijgesteld van het betalen van hun bijdrage voor de periode van 1 jaar. Deze vrijstelling kan verder verlengd worden voor nog een jaar en in sommige gevallen kan een vrijstelling van 5 jaar verleend worden. Echter, eens die periode voorbij is, moeten werknemers hun bijdrage betalen in Portugal.
Werknemers van internationale organisaties en diplomatische missies zijn meestel vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdrage in Portugal.
Het departement van sociale zekerheid in Portugal heeft een gratis telefoonnummer (linha verde) voor informatie en vragen van maandag tot vrijdag van 9u tot 19u (tel. 800-290 029) en een uitgebreide website (enkel in het Portugees), waar je documenten en formulieren kan downloaden (www.seg-social.pt ).