W Niemczechdziała ponad 220 wyższych uczelni, wliczając państwowe uniwersytety (także uczelnie techniczne), prywatne placówki oraz wszelkie inne instytucje, takie jak na przykład szkoły artystyczne. Każdy, kto zda Abitur,ma zagwarantowane przyjęcie do którejś z nich.
Czas trwania nauki zależy przede wszystkim od studenta, ale również w pewnym stopniu od instytucji prowadzącej zajęcia. Teoretycznie kształcenie powinno trwać od czterech do sześciu lat, jednak większość studentów wydłuża ten okres i kończy studia w wieku 28 lat (dla porównania – w USA jest to około 25 lat, w WielkiejBrytanii 23).
Tak długi okres studiów stał się w Niemczech poważnym problemem, gdyż w tym czasie nie mogą oni podejmować pracy i zdobywać doświadczenia. Kiedy młodzi Niemcy zaczynają swoją karierę, ich rówieśnicy z innych krajów mają już za sobą kilkuletnie doświadczenie lub nawet zajmują stanowiska kierownicze.
Długość nauki tłumaczy całkowita swoboda w kształtowaniu swojego toku studiów. W przeciwieństwie do innych państw, w Niemczech praktycznie nie ma z góry ustalonych programów nauczania. Studenci sami wybierają swoje zajęcia w całkowicie dowolnej kolejności. Wadą takiego systemu jest pełna odpowiedzialność studenta za własny tok studiów i strasznie rozbudowana biurokracja. Wielu obcokrajowców (ale także niektórzy Niemcy) przez cały swój pierwszy rok studiów jest zagubionych i całkowicie zdezorientowanych. Niestety, przy takim systemie bardzo łatwo zmarnować dużo czasu na nieprzydatną naukę.
Wiele państwowychuniwersytetów jest przepełnionych, można tego doświadczyć na każdym kroku. Sytuacja się jeszcze pogorszyła, gdy uczelnie zostały zmuszone do obcięcia swoich budżetów. Mimo to, niemieck ieuniwersytety nadal wypadają bardzo dobrze w rankingach. Dziękiwydłużonym studiom, absolwenci są bardziej dojrzali niż ichrówieśnicy za granicą, co jednak przy całej niemieckiejbiurokracji, przez którą muszą się przeprawiać, nie jestzaskoczeniem!
Tylko absolwenci z najlepszymiwynikami Abitur mają możliwość dowolnego wyboru uniwersytetu, do którego chcą uczęszczać. Pozostali są mają na uczelniach miejsca przydzielone przez Zentralstelle für die Vergabe vonStudienplätzen (ZVS– centralne biuro przydzielania miejsc na uczelniach. Jednak wiele kierunków posiada pewne obostrzenia w przyjmowaniu nowych studentów.Jeżeli nie zostaniesz przyjęty za pierwszym podejściem,możesz spróbować kolejny raz w następnej rekrutacji.
Jeżeli chcesz studiować w Niemczech, a swoje wykształcenie zdobyłeś w innym kraju, bardzo ważnym jest, czy było to na terenie Unii Europejskiej, czy nie.Wszystkie unijne dyplomy są uznawane, włącznie z brytyjskimi A-levels i International Baccalaureate jako odpowiedniki Abitur.Dokumenty z innych państw wymagają uzyskania specjalnego certyfikatu od władz landu. W ostatnich latach pod naciskiem rządu federalnego ułatwiono proces matrykulacji wykształcenia, aby uniknąć edukacyjnej izolacji Niemiec w przyszłości.
Jeżeli nie zostaniesz przyjęty do niemieckiego uniwersytetu, lub chcesz uczyć się krócej, powinieneś rozważyć aplikację do Fachhochschule.Kładzie ona nacisk na bardziej praktyczne umiejętności, a nauka w niej trwa tylko 3 lata. Pamiętaj jednak, że dyplom z Fachhochschule nie jest odpowiednikiem wykształcenia uzyskanego na uniwersytecie. Ukończenie tego rodzaju szkoły zapewnia dobre perspektywy znalezienia pracy.